Case: Strategie natuurorganisaties m.b.t. stikstofgelden

De stikstofcrisis is op dit moment één van de meest urgente maatschappelijke en politieke problemen. Stikstofuitstoot zorgt voor een verlies aan biodiversiteit in beschermde natuurgebieden, benadeelt de woningbouwopgave, beperkt ruimtelijke ontwikkelingen met complexe regelgeving en zet boeren onder druk om hun bedrijfsvoering te veranderen of te stoppen. Niet voor niets heeft het kabinet in het regeerakkoord 25 miljard euro gereserveerd om hier de komende jaren een oplossing voor te vinden. Hoe deze stikstofgelden precies besteed zullen gaan worden, staat nog niet vast. Een aanpak op hoofdlijnen begint zich te vormen, waarbij vooral wordt gekeken naar de ‘gebiedsgerichte aanpak’ als oplossing.

Voor natuurorganisaties is het cruciaal hoe het stikstofbeleid zich precies zal gaan vormen en daarom zouden ze graag met het ministerie meedenken. Vijf Nederlandse natuurorganisaties hebben zich verenigd in een koepelorganisatie richting het Rijk, om invloed uit te oefenen op de besteding van de stikstofgelden. Op sommige thema’s blijkt het gemakkelijk te zijn voor de organisaties om in gesprek te komen met het ministerie, maar op bepaalde onderwerpen is het rijk selectiever in de samenwerking. Wanneer het ministerie zelf al een duidelijke richting heeft bepaald, of juist als er eigenlijk nog geen strategie of aanknopingspunt is, staat het ministerie minder open voor de input van de natuurorganisaties. In dergelijke gevallen moeten de organisaties een goede strategie volgen om alsnog aan tafel terecht te komen.

De opdracht

Jullie zijn als adviseur vanuit OchtendMensen betrokken om mee te denken over de strategie van de koepelorganisatie. Het is voor de natuurorganisaties van groot belang om aan tafel te komen, mee te denken met het ministerie en hun input te geven. Op dit moment lopen er op het ministerie gesprekken over de gebiedsgerichte aanpak en de inzet van de verschillende stikstofmaatregelen. Vanwege de locatieafhankelijke aard van stikstofuitstoot is dit een belangrijk dossier waar de natuurorganisaties graag over zouden willen meepraten. Het ministerie lijkt echter al een richting te hebben bepaald, en staat niet erg open voor andere input. Als Ochtendmensen zijn jullie ingeschakeld om een strategie uit te denken waarmee de natuurorganisaties toch aan tafel kunnen komen om mee te praten over dit dossier. Het korte termijn doel van de strategie is om mee te praten over de invulling van de gebiedsgerichte aanpak en de daaraan gekoppelde stikstofmaatregelen. Op de lange termijn moet de strategie ook bijdragen aan het doel dat de koepelorganisatie heeft om in de toekomst beter, en in een eerder stadium, betrokken te worden bij gesprekken over de besteding van de stikstofgelden.

Hoe kan je invloed uitoefenen als het ministerie eigenlijk al een richting heeft bepaald? Hoe kom je aan tafel? Wie heb je daarvoor nodig? Welke middelen zet je in? Welke toon sla je aan? Het is jouw opdracht om hier een aanpak voor te bedenken. Jullie krijgen 20 minuten om dit uit te werken.

Vragen:

1.  Hoe ziet het gehele speelveld eruit? Wie zijn belangrijke actoren en stakeholders? Wat zijn hun belangen en rollen?
2. Welke strategieën kan de natuurlobby gebruiken om bij het ministerie aan tafel te komen?
3. Welke houding neem je aan?

Nadat jullie de casus hebben uitgewerkt krijgen jullie de kans om in de vorm van een korte pitch jullie aanpak te delen met de groep.