Gezondheidsmonitoring krijgt een steeds prominentere rol in ons leven. We delen regelmatig onze sportprestaties met elkaar en vinden dit al heel normaal. Het is echter nog minder gebruikelijk om ‘even snel’ onze medische gegevens in te zien. Veel mensen kunnen profijt hebben van de eigen gegevens inzien om ‘het moeilijke gesprek met de arts nog eens terug te lezen’ of om meer regie te nemen op het eigen zorgproces. De drempel om bijvoorbeeld je eigen ziekenhuis- of huisartsgegevens in te zien, wordt wel steeds lager. Het OPEN-programma werkt, met ondersteuning van OchtendMensen, aan het verlagen van de drempel voor informatie-uitwisseling tussen patiënt en professional.
Wat is het OPEN-programma?
OPEN is onderdeel van het Versnellingsprogramma Informatie-uitwisseling Patiënt en Professional (VIPP) van het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (VWS). Dit versnellingsprogramma moeten ervoor zorgen dat er op een gestandaardiseerde en veilige manier informatie digitaal uitgewisseld kan worden met de patiënt. OPEN draagt hier aan bij door huisartsen en huisartsenorganisaties te helpen om online inzage voor patiënten mogelijk te maken. Het zorgt voor landelijke afstemming van de ICT-aanpassingen in de huisartsinformatiesystemen. En het biedt huisartsen, praktijkassistenten en praktijkondersteunde huisartsen scholingsmogelijkheden en informatiemateriaal om patiënten voor te lichten.
“Op een gestandaardiseerde en veilige manier informatie digitaal uitwisselen met de patiënt.”
Bijna alle huisartsenpraktijken in Nederland doen mee aan dit programma. Het is een uitdaging om deze allemaal te scholen en van de juiste informatie te voorzien. Dit gebeurt dan ook in samenwerking met regionale coalities. Voor het technisch mogelijk maken van de overdracht krijgt OPEN hulp van Stichting LEGIO.
Wat doet de Stichting LEGIO?
De Stichting LEGIO is opgericht door de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV), Ineen, het Nederlands Huisartsengenootschap (NHG), en NedHIS. De Stichting LEGIO organiseert het gezamenlijk overleg tussen de leden van de gebruikersorganisaties om de behoeften binnen de eerstelijnszorg te inventariseren voor het aanpassen van de informatiesystemen. Dit overleg resulteert in een programma van eisen aan de ICT-leveranciers. Dit doet LEGIO ook namens het OPEN-programma. Deze (technische) eisen worden opgesteld in overleg met alle belanghebbenden waar het gaat om een gestandaardiseerde en veilige manier van informatie digitaal uitwisselen tussen patiënt en professional. Bij LEGIO worden al deze belangen bijeen gebracht en omgezet in nuttige en meetbare eisen die zoveel mogelijk gestandaardiseerd zijn. De ICT-leveranciers bouwen deze eisen vervolgens in hun Huisartsen Informatie Systemen (HIS). Wanneer deze ingebouwd zijn en een juiste aansluiting is gemaakt richting de patiënt via een portaal of persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO), kan de huisarts er mee gaan werken. Wel volgt de huisarts eerst een scholing (via OPEN) om te weten hoe met de HIS gewerkt dient te worden.
"Het versnellen van informatie-uitwisseling tussen patiënt en professional speelt zich af in een ingewikkeld speelveld. Het is een grote organisatorische opgave met veel afstemming tussen betrokken partijen en complexe planningen. Dit vraagt veel organisatiekracht waar OchtendMensen in bijdraagt."
Anne Goossens - Adviseur Zorg & Gezondheid OchtendMensen
De uitdaging bij complexe ICT(-programma’s) voor de zorg
De grootste uitdaging bij complexe ICT-programma’s is het verbinden van meerdere systemen aan elkaar, zoals dat ook bij OPEN gebeurt. Dit kan behaald worden door eenduidigheid in het vijflagenmodel van NICTIZ te organiseren. Hierbij wordt er wel vanuit gegaan dat de ICT-architectuur van de betrokken organisaties op orde is. De vijf lagen waar overeenstemming over moet komen, zijn ‘beleid’, ‘samenwerking’ (proces), ‘de informatie die uitgewisseld moet worden’, ‘koppelen van applicaties’ en ‘infrastructuur’.
Programma’s zoals OPEN (in samenwerking met LEGIO) werken om overeenstemming te krijgen tussen voornoemde vijf onderdelen met verschillende partijen. Zo zijn er een aantal partijen betrokken op bestuurlijk niveau, het niveau van het zorgproces en het informatieniveau, wanneer we het NICTIZ-model volgen. Dit zijn VWS, NHG, LHV, Ineen, NICTIZ, MedMij, Logius, NedHis en VZVZ. Op het niveau van applicatie en het niveau van infrastructuur zijn dit weer andere partijen, zoals leveranciers, Persoonlijke Gezondheidsomgevingen (PGO), en dienstverlenende zorgaanbieders (DVZA). Ook hebben de regionale coalities en de huisartsen een belangrijke rol, omdat zij uiteindelijk moeten gaan werken met de aanpassingen in de nieuwe systemen. Aanvullend komt de patiënt – pas later in het proces – in beeld.
Kortom, een doel en programma met een complex speelveld van belangen, processen, informatie, applicaties en infrastructuur. Het NICTIZ-model streeft naar interoperabiliteit tussen deze lagen met twee of meerdere partijen. Wanneer er meerdere partijen betrokken zijn, zoals het voorbeeld schetst, wordt overeenstemming ingewikkeld. Met meer dan 12 partijen betrokken en verdeeld over verschillende niveaus is interoperabiliteit een grote uitdaging.
Op welke manier helpt OchtendMensen bij het versnellen van informatie-uitwisseling tussen patiënt en professional
Het versnellen van informatie-uitwisseling tussen patiënt en professional speelt zich af binnen een ingewikkeld speelveld tussen patiënt, professional, ICT, leveranciers, belangenvereniging en het ministerie. Het is een grote organisatorische opgave met veel afstemming tussen betrokken partijen en complexe planningen. Dit vraagt veel organisatiekracht.
OchtendMensen draagt bij aan deze organisatiekracht bij het programma OPEN en de Stichting LEGIO om informatie-uitwisseling mogelijk maken.
OchtendMensen-adviseur Anne Goossens werkzaam als programmasecretaris bij OPEN. Bij de Stichting LEGIO is OchtendMensen-adviseur Chris van der Sluijs werkzaam als secretaris.
Daarnaast nodigt OchtendMensen regelmatig experts uit het veld uit om in een masterclass in gesprek te gaan en mee te denken over hun complexe vraagstukken. Op deze manier helpen we zorgprofessionals en zorgorganisaties om verder te komen. En leren wij als OchtendMensen van de laatste ontwikkelingen in het zorgveld.
Meer over digitale innovaties in de zorg lees je op de themapagina op onze website. En wij vertellen je graag wat OchtendMensen nog meer doet in de Zorg & Gezondheid.
