De verkiezingen komen er weer aan. Bijna alle partijen hebben hun concept-programma’s bekend gemaakt. Bij OchtendMensen maken wij graag zo snel mogelijk concrete stappen naar een duurzame wereld. Maar welke rol speelt duurzaamheid in de verkiezingsprogramma’s? Zijn de verschillende programma’s überhaupt te vergelijken; zeker als het aantal kantjes tekst over duurzaamheid zo verschilt per programma? Wij lazen de programma’s van de partijen die bovenaan in de peilingen staan en delen graag met jullie wat ons opviel.

De VVD geeft aan dat groen en groei niet als tegenpolen gezien kunnen worden, en is van mening dat een goed klimaatbeleid ons duurzamer, welvarender en onafhankelijker maakt. Kernenergie is hierbij onmisbaar; vervuilende industrieën moeten betalen; midden- en kleinbedrijf en middeninkomens moeten zoveel mogelijk worden ontzien door een lagere energiebelasting voor kleinverbruikers. Behalve dat een inkrimping van de veestapel niet wenselijk wordt gevonden, worden er weinig concrete doelen gesteld voor klimaatadaptatie of landbouwkringloop.

PVV heeft momenteel nog geen verkiezingsprogramma online staan. Het vorige verkiezingsprogramma van één A4 bevatte geen duidelijke visie op duurzaamheid. De verwachtingen voor het komende programma ten aanzien van duurzaamheid zijn niet hoog, aangezien de partij duidelijk aangeeft niets te willen doen tegen de opwarming van de aarde.

D66 heeft vooral een enorm uitgebreid verkiezingsprogramma. Hierdoor vindt de partij overal wel iets van. Het wil dat Nederland als eerste land ter wereld een CO2-heffing voor de industrie invoert; is voor een verplichte paragraaf klimaatimpact in jaarverslagen van bedrijven; wil kringlooplandbouw invoeren en de veestapel halveren; en oh ja, het houdt de optie op kernenergie open. Kortom, het programma laat veel mooie ambities zien. Maar dat mag ook wel met 203 pagina’s aan tekst…

Het CDA besteedt relatief weinig aandacht aan duurzaamheid in haar programma. De partij wil heldere en haalbare meerjarige doelen vaststellen om belemmeringen weg te nemen en investeringen ten aanzien van duurzaamheid aan te jagen. Ook geeft de partij aan voorstander te zijn van eerlijk beprijzen van CO2-uitstoot; een duurzame energiemix; en vergroening van de woonomgeving. Van de veestapel blijft de partij echter af, begrippen als circulariteit en recycle-en neemt het niet in de mond en ook voor duurzame vorm van mobiliteit heeft de partij weinig woorden over.

De SP ziet het verduurzamen van de wereld als een publieke taak en heeft dit dan ook graag in eigen handen. Door energiebedrijven en het openbaar vervoer (deels) in publieke handen te nemen, wil de partij deze zaken verduurzamen, beschikbaar en betaalbaar maken voor elke Nederlander. De partij neemt een duidelijk standpunt in tegen het ‘falende Europese systeem van de uitstoothandel (ETS)’ en zet zich voor minder vliegverkeer op Schiphol, wat trouwens ook een publiek bedrijf wordt als het aan de SP ligt.

GroenLinks is de enige partij in dit rijtje die het beestje bij de naam noemt, en doet dit zelfs in de titel van het hoofdstuk over duurzaamheid: ‘We pakken de klimaatcrisis aan’. Opvallend is dat deze partij zich als enige duidelijk afzet tegen kernenergie. Het zet een stap meer door een CO2-belasting bovenop die huidige Europese heffing in te willen voeren; wil met onze infrastructuur, havens, industrie en technologische kennis de Europese koploper worden in de circulaire economie; en ziet de essentie in van klimaatadaptief bouwen.

Conclusie

Al met al is het lastig de programma’s tegen elkaar weg te strepen. De programma’s verschillen enorm in het aantal kantjes, waardoor het aantal onderwerpen dat benoemd wordt aanzienlijk varieert. Wel mag duidelijk zijn dat de verschillen tussen de partijen ten aanzien van hun duurzaamheidambities groot zijn. Welke standpunten ‘goed’ of ‘slecht’ zijn hangt uiteraard af van ieders persoonlijke mening. Ons helpt het in ieder geval om de visies van de verschillende partijen naast elkaar te zetten en wij nemen dit zeker mee in onze overweging bij het stemmen in maart.

Al met al is het lastig de programma’s tegen elkaar weg te strepen. De verschillen tussen de partijen ten aanzien van hun duurzaamheidambities zijn groot, en de onderwerpen die worden benoemd variëren aanzienlijk.

Hoofdauteur: Laura Smid - Adviseur OchtendMensen, onderdeel van TwynstraGudde