Een overzicht van de inhoud van de Juiste Zorg Op de Juiste Plek (JZOJP), de drie speerpunten en een aantal concrete voorbeelden uit de praktijk
In onze themamaand over de Juiste Zorg Op de Juiste Plek hebben we al een paneldiscussie met experts op het gebied van verplaatsen, vervangen en voorkomen van zorg weergegeven. Maar wat betekent de Juiste Zorg Op de Juiste Plek? Wat wil dit programma bereiken? En wat zijn concrete resultaten van dit programma? Wat is de juiste PLEK? Hier zijn veel en uitgebreide rapporten over geschreven. Heb je de tijd niet om deze rapporten door te spitten? Geen probleem: onze adviseur Bloys Sebregts heeft een uitgebreide samenvatting voor je gemaakt.
Je hoort het waarschijnlijk wel vaker: de zorg wordt steeds duurder. Daarnaast ontwikkelt de wetenschap zich zo dat we steeds beter kunnen leven met chronische ziekten. We worden op die manier steeds ouder. De levensverwachting van een jongen die geboren is in 2019 komt neer op gemiddeld 80 jaren, en een meisje uit 2019 bereikt gemiddeld de leeftijd van 83 jaar oud (Bron: CBS). Daarnaast zien we dat het zorgaanbod niet altijd goed aansluit op een zorgbehoefte. In de zorg zie je veel verschillende ‘hokjes’ in plaats van dat de zorg om de patiënt heen georganiseerd is. Hierdoor is de kwaliteit van zorg lager, en is er vertraging en rompslomp. Als we doorrekenen met deze cijfers zou straks één op de vier Nederlanders in de zorg moeten werken om te voldoen aan onze zorgbehoefte. Is dat haalbaar?
De Juiste Zorg Op de Juiste Plek (JZOJP) wil een antwoord geven op bovenstaande vraag. JZOJP is een beweging van partijen in de zorg om de zorg toekomstbestendig te maken. Hierbij heeft het programma drie speerpunten:
- (Duurdere) zorg voorkomen
- Zorg verplaatsen rondom de mensen
- Fysieke zorg vervangen door slimme zorg, zoals e-health.
Speerpunt 1 JZOJP: (Duurdere) zorg voorkomen
Hoe kan je zorg voorkomen? Daar biedt preventie in de zorg een grote oplossing voor. Daarnaast kan vroegsignalering hierin helpen. Vroegsignalering betekent dat zorgverleners mogelijke kwetsbaarheden al op tijd ontdekken. Op die manier acteert men hierop en is duurdere zorg voorkomen. Zowel preventie als vroegsignalering zijn dan een vast onderdeel van de zorgverlening. De gedachte hierachter is dat het bevorderen van een gezonde leefstijl een beter medicijn is dan het voorschrijven van medicatie of doorverwijzen. Bewegen, gezond eten en ontspannen zijn voorbeelden van leefstijlinterventies (Bron: ZonMw).
Speerpunt 2 JZOJP: Zorg verplaatsen rondom de mensen
We moeten de zorg verplaatsen rondom de mensen. Wat betekent dat? Binnen het zorgsysteem in Nederland hebben we verschillende lijnen. Je kunt altijd naar de eerste lijn toe. Dit is bijvoorbeeld zorg bij de huisarts of de tandarts. In de tweede lijn werken zorgverleners met een specialisatie. Hierbij kan je denken aan specialisten in het ziekenhuis. In de derde lijn vind je alle gespecialiseerde zorgverleners in bijvoorbeeld academische ziekenhuizen.
Binnen de JZOJP zou veel zorg van de tweede naar de eerste lijn gaan of van de derde naar de tweede lijn (Bron: hoezitdegezondheidszorginelkaar.jouwweb.nl). Maar de JZOJP gaat nog verder dan dit. Eigenlijk wil de JZOJP niet meer in lijnen en hokjes denken, maar de zorg als een geheel zien. Op dit moment kent de zorg veel verschillende ‘hokjes’ waar patiënten zich tussen bewegen. Er ontbreekt echter vaak een totaaloverzicht of netwerk waar de zorg meer om de patiënt heen georganiseerd is. Zo’n netwerk voorkomt doorverwijzen of dubbele diagnostiek.
Speerpunt 2 JZOJP: Fysieke zorg vervangen door slimme zorg, als e-health
We kunnen fysieke zorg vervangen door slimme zorgtoepassingen, met e-health, blended care of zelfmanagement. Door middel van e-health monitort een zorgverlener zorg op afstand. Bij blended care vindt er een combinatie van digitale en fysieke zorg plaats. Bij zelfmanagement kunnen bijvoorbeeld mensen met een chronische ziekte zelf een actieve rol nemen om complicaties te voorkomen. Patiënten krijgen op deze manier meer autonomie. E-health bevordert op deze manier zelfmanagement.
Wat zijn concrete voorbeelden uit de praktijk van verplaatsen, vervangen en voorkomen van zorg?
Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft het programma JZOJP opgesteld. VWS heeft hierin een faciliterende rol, waarbij het uitgangspunt is dat de beweging vanuit de praktijk moet komen. Aan wat voor concrete voorbeelden uit de praktijk moet je dan denken? Hierna volgt een aantal voorbeelden.
• Een app voor COPD-patiënten om het zelf-management te vergroten
• Een gezondheidsheidslab in de wijk, zodat patiënten daar naartoe kunnen in plaats van naar het ziekenhuis
• Een app die astma monitort bij kinderen; hierbij kan de arts op afstand de astma van kinderen in de gaten houden
• Minder doorverwijzingen naar het ziekenhuis door een huidtherapeut als schakel tussen de huisarts en dermatoloog
• Het project Ziekenhuis op Wielen brengt de verpleegkundig specialist naar patiënten toe.
"Met de juiste voorwaarden geeft het programma de Juiste Zorg Op de Juiste Plek een mooie oplossing voor het toekomstbestendig houden van de zorg!”
Bloys Sebregts - Adviseur OchtendMensen
JZOJP biedt een mooie oplossing met de juiste voorwaarden voor het toekomstbestendig houden van de zorg
Ik vind JZOJP een erg mooie beweging. Als je de stijgende zorgkosten ziet, de huidige personeelstekorten en de snelle ontwikkeling van de wetenschap, dan is er een oplossing nodig. Deze oplossing ligt bij de JZOJP. Wel wil ik hier een nuance in aanbrengen. Ik denk dat een samenwerking soms haaks kan staan op de marktwerking in de zorg. Hier moeten duidelijke regels voor zijn.
Daarnaast geloof ik dat deze beweging een oproep doet aan iedereen in de zorg. Het werkt niet als een deel van de zorg nog in het oude systeem blijft denken. VWS heeft duidelijk een faciliterende rol. Dit betekent ook dat sommige partijen een kartrekkersrol moeten pakken. Als iedereen wacht op iemand die de verantwoordelijkheid neemt, dan gebeurt er niks.
Tot slot denk ik dat de middelen aanwezig moeten zijn. Het implementeren van een nieuw systeem of het verschuiven van zorg op een andere lijn kost tijd en geld. Dit moeten we waarborgen. Het patiëntendossier is ook een belangrijk middel in de verschuiving van zorg tussen verschillende lijnen. Dit digitale patiëntendossier moeten zorgprofessionals makkelijker kunnen uitwisselen.
Concluderend: met de juiste voorwaarden geeft de JZOJP een mooie oplossing voor het toekomstbestendig houden van de zorg!
Meer over samenwerken in de zorg lees je op de themapagina op onze website. En wij vertellen je graag wat OchtendMensen nog meer doet in de Zorg & Gezondheid.
